Wist u dat voor grote groepen mensen in de wereld (zo’n 300 miljoen) het op 7 januari Eerste Kerstdag was en dus op 6 januari Kerstavond? Ik wist het ook niet tot ik het op de radio hoorde. Wat voor de woordenboekman om uit te zoeken.
Het is de dag van het Kerstfeest binnen de Oosters-orthodoxe kerken en de daaraan gelieerde kerken. Deze ontstonden na een paar eeuwen van bakkeleien tussen de hoofden van de Kerk van Christus in het vergane West-Romeinse rijk enerzijds en het Oost-Romeinse rijk anderzijds. Na de splitsing hadden beiden nog lange tijd dezelfde dag voor ogen. De dag van Kerstmis is vastgesteld in de vierde eeuw door Constantijn I en de bisschoppen, om de uit vervolging bevrijde vroege Kerk de geboorte van de Christus op 25 december te vieren. Dat was zes dagen voor het einde van het jaar volgens de heersende Romeinse kalender. Er staat namelijk geschreven dat Jezus geboren werd tegen het einde van het Joodse (of Romeinse) jaar. Ook lijkt meegespeeld te hebben dat Jezus volgens Johannes heeft gezegd dat hij het Licht van de Wereld is, en dus was het mooi als hij ter wereld kwam bij de zonnewende.
Maar er is een aantal veranderingen in de tijdrekening geweest. In die tijd was net de Juliaanse kalender opgesteld. In deze kalender met schrikkeljaar had februari 29 of 30 dagen en augustus maar 30 dagen. Het jaar kwam evenwel niet overeen met het tropische jaar. In duizend jaar is dat 7,6 dagen verschil.
Daarom werd in grote delen van Europa overgestapt op de Gregoriaanse kalender en werd de kalender een aantal dagen teruggeplaatst bij de overgang. De orthodoxe Kerk heeft deze aanpassing nooit doorgevoerd en zo is 7 januari volgens de oude telling 25 december.
Flavius Valerius Aurelius Constantinus
(Naissus, 27 februari ca. 280 - Ancyrona, 22 mei 337),
beter bekend als keizer Constantijn I de Grote
Paul Spoormans