Alweer een Flavius zult u misschien denken, maar ja, dat was een veel voorkomende naam in de Romeinse tijd. Onze Flavius is geboren op 27 februari en waarschijnlijk in het jaar 280, maar het kan ook eerder zijn. Zijn sterfdatum is meer zeker, hij stierf op 22 mei 337. Maar waarom Flavius in het woordenboek? Omdat hij uiterst relevant is voor het succes van het Christelijk geloof.
Flavius wordt geboren in Naissius (in het huidige Servië) als zoon van een Romeinse officier, Constantinus Chlorus. Hij krijgt zijn opvoeding aan het hof van keizer Diocletianus in Nicomedia, de stad die toen hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk was. In 306, als zijn vader overleden is, doet Flavius een greep naar de keizerlijke macht, en zal daartoe een beslissende strijd leveren bij de Milvische brug, bij Rome op 28 oktober 312. Voorafgaand aan de slag ziet Constantijn in een bijzondere droom een kruis aan de hemel staan met de Griekse tekst Toutoi nika, hetgeen betekent ‘Overwin hiermee’. Op voorspraak van een hogere macht laat hij op de schilden van zijn soldaten het teken van Christus aanbrengen. Hij wint de slag en zijn tegenstander, Maxentius, verdrinkt in de Tiber.
Als dank voor de steun van de Christen God vaardigt hij in 313 het Edict van Milaan uit. Hierbij krijgen de christenen in het Romeinse Rijk vrijheid van godsdienst en komen de christenvervolgingen formeel tot een einde. Dit is een cruciale gebeurtenis omdat staat en kerk hiermee een verbintenis aangaan. De Rooms-Katholieke Kerk begint zichzelf vanaf deze gebeurtenis ook steeds meer te zien als de geestelijke opvolger van het staatkundige Romeinse Rijk, dat in verval begint te raken. In 321 bepaalt Constantijn dat de zondag de rustdag is in zijn rijk.
In 325 roept de keizer (zelf nog geen Christen) het beroemde Concilie van Nicea bijeen. In het begin zei ik al dat onze Flavius relevant is voor het succes van het Christelijk geloof, en ik neem aan dat dat u nu wel duidelijk begint te worden. Maar Flavius is geen echt fijn heerschap. Als gevolg van dit concilie zullen de Arianen uitgemoord worden. Over zowel de Arianen als het concilie hebben we het al eens gehad in het woordenboek. Hij moordt in eigen familie en is totaal niet zachtzinnig. Om een voorbeeld te noemen: slavinnen of cha- perons (deze begeleidden andere mensen tijdens sociale gelegenheden) die niet goed opletten op hun vrouwelijke compagnon en niet voorkwamen dat ze door een man verleid werd, kregen gesmolten lood in de keel gegoten. Ik bedoel maar.
Rond Pinksteren 337, terwijl Constantijn een veldtocht tegen de Sassaniden voorbereidt (zogezegd ter bescherming van Perzische christenen), wordt hij ernstig ziek. Hij overlijdt, nadat hij zich vlak voor zijn overlijden heeft laten dopen. Dat is, o wonderbaarlijk toeval, door de Ariaanse bisschop Eusebius van Nicomedia.
Basilica van MaxentiusWij kennen Flavius natuurlijk onder de naam van Constantijn de Grote. Als extra wapenfeit van Constantijn kunnen we zeggen dat hij de opdracht heeft gegeven tot de bouw van de Sint-Pietersbasiliek in Rome, de Heilige Grafkerk in Jeruzalem en de Basilica van Maxentius aan het Forum Romanum in Rome, naar de tegenstander die hij moest verslaan om keizer te worden.
Paul Spoormans