Hadden we het de vorige keer over Homiletiek en de verschillende stromingen die daarbinnen te onderscheiden zijn, deze keer is één van die stromingen ons onderwerp: pneumatologie.
Pneuma (in het Griekse schrift ziet het er natuurlijk anders uit) is Grieks voor adem, waarmee een onstoffelijk wezen of invloed aangeduid wordt. Pneumatologie is de theologische term voor de opvattingen van de christelijke Kerken over de Heilige Geest. Het woord pneumatologie wordt ook wel gebruikt voor de bestudering van geestelijke wezens en fenomenen in het algemeen en dan met name de interactie daarbij, tussen mensen en God. Vanuit ons vorige onderwerp homiletiek wil dat zeggen dat de aandacht ligt bij het spirituele.
De pneumatologie omvat dan dus de opvattingen betreffende de persoon van de Heilige Geest en de werken van de Heilige Geest. Onder deze laatste categorie vallen ook de leer van de wedergeboorte, de geestelijke gaven (charismata), de doop met de Heilige Geest, de heiliging, de inspiratie van profeten en de onderlinge verhoudingen binnen de Drie-eenheid.
In de kerkgeschiedenis zijn vier belangrijke discussies geweest die van grote invloed zijn geweest op de hedendaagse christelijke pneumatologie:
i. In de tijd van de kerkvaders gaat het over de vraag of de Heilige Geest ook goddelijk is.
ii. In de Middeleeuwen is er een discussie over de relatie tussen Jezus Christus en de Heilige Geest.
iii. Tijdens de Reformatie en de Contrareformatie gaat het vooral over de relatie tussen de Heilige Geest en de Bijbel.
iv. Hedendaagse theologen leggen een bijzondere band tussen de Heilige Geest en de Kerk. Zij zien de Geest als de autoriteit die de Kerk bestuurt, onderdrukte minderheden bevrijdt en verantwoordelijk is voor het ervaren van het geloof.
Paul Spoormans