Om de paar jaar wordt in Rome een synode gehouden. Dat is een vrucht van het Tweede Vaticaans Concilie dat voor de lokale bisschoppen een grotere rol zag weggelegd. Het leiden van de Kerk gebeurt niet alleen door de paus en zijn curie. Een bisdom is geen filiaal van Rome. Ook de lokale kerken (de bisdommen) zouden mee moeten praten.
Paus Franciscus zet verdere stappen op deze synodale weg. Dat heeft hij al concreet laten zien bij de synode over het gezin (2014-2015) en die voor de jongeren (2018). De eerstvolgende synode in 2023 heeft als titel ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatie, missie’. Het bijzondere is dat de weg er naartoe start in de afzonderlijke bisdommen. Een synodale weg is een proces van luisteren naar elkaar en naar de Heilige Geest; het is geen parlement waarin besluiten genomen worden op basis van het principe ‘de meeste stemmen gelden’. Waar en bij wie vinden we de juiste geloofszin, de juiste voelsprieten voor het katholieke geloof, de sensus fidei?
Het is de bedoeling dat er een brede consultatie plaats vindt. Gezamenlijk luisteren naar de Heilige Geest en komen tot onderscheiding. Dat is niet zo gemakkelijk, niet in het persoonlijk leven, zeker niet als we zo’n proces samen doormaken. Paus Franciscus spreekt vaak over onderscheiding en dat heeft hij geleerd van de H. Ignatius. Hoe komt je tot de juiste keuzes in het alledaagse leven? En hoe maak je de grote levenskeuzen. Daar kan je op een systematische manier mee omgaan. Luisteren naar gevoelens, helder nadenken en je wil bepalen.
Op zondag 17 oktober wordt deze diocesane fase geopend met een eucharistieviering in de Sint-Jozefkathedraal om 17.00 uur – die voor iedereen toegankelijk is – en een tijd van reflectie. Deze fase duurt tot april 2022 en mondt uit in een pre-synodale bijeenkomst in januari 2022 en een verslag dat naar de bisschoppenconferentie gaat. Voor de consultatie maken we gebruik van de diocesane organen die er zijn.
Intussen is er vanuit Rome meer informatie gekomen, een voorbereidingsdocument en een vragenlijst. Deze geven meer duidelijkheid over de vraag waar de bijeenkomsten over gaan. Om te voorkomen dat zulke bijeenkomsten een Poolse landdag worden is het nodig dat er een afgebakend onderwerp is en een juiste vraagstelling.
Als diocesaan contactpersonen heb ik aangesteld vicaris Arjen Bultsma en Dominicus Kamsma.
Onze paus maakt het nodige los en zet een proces in gang dat zijn eigen dynamiek zal hebben. Hij heeft niet het gevoel dat hij alles nauwgezet onder controle moet houden. Hij is benieuwd waar de Geest van God ons leidt. Van de andere kant beaamt hij ook dat de bisschoppen samen met de paus in het proces hun eigen rol hebben als authentieke bewaarders en uitleggers van het geloof.
Ron van den Hout
bisschop van Groningen - Leeuwarden